piątek, 22 maja 2015

Skad pochodzą maści? cz. 2: rozjaśnienia

Dzisiaj rozjaśnimy maści podstawowe, ale wpierw kilka słów.

Geny rozjaśniające są genami dominującymi więc wystarczy jedna kopia genu aby efekt był widoczny. Jednak niektóre geny (także liczy się ilość) reagują tylko z niektórymi maściami podstawowymi. W zależności od działania danego genu będzie on widoczny w grzywie, sierści, kolorze oczu, kopytach... Jest możliwość jednoczesnego występowania dwóch genów np. warunkujący maść bułaną oraz cremello wyjdzie nam koń o maści dunalino: izabelowaty z czarną pręgą.

Zacznijmy zatem od genu, który różnie wpływa na maść gdy jest pojedynczy a kiedy jest podwójny. Mowa o genie C (Albino). Rozjaśnia on maści kasztanowatą, gniadą oraz karą. Może występować w formie niepełnej dominacji Ccr. Wpływ heterozygotycznego układu CCcr na maść kasztanowatą to maść izabelowata. Sierść o żółtawym odcieniu, grzywa i ogon są albo jaśniejsze albo białe. Źrebięta rodzą się często z niebieskimi oczami i jasna skórą lecz one ciemnieją z wiekiem.
og. Golden Whispers wł. Adrenaline


Wpływ tego układu na maść gniadą do maść jelenia, często mylona z gniadą. Sierść ma żółtawy odcień, a grzywa i ogon oraz dolne partie nóg pozostają czarne gdyż gen C reaguje na brązowy pigment. W zależności od rodzaju maści gniadej maść jelenia może mieć różne odcienie.


Rozjaśnienie maści karej to przydymiona kara, częściej używa się nazwy smoky black. Konie tej maści mają jaśniejszy odcień czerni, często wpadający w ciemny brąz przez co ta maść bywa mylona z  gniadymi lub ciemnymi kasztanami. Oczy mają zazwyczaj bursztynowe albo jasnobrązowe.


Układ CcrCcr powoduje maści jeszcze bardziej rozjaśnione. Maść cremello, czyli rozjaśnioną kasztanowatą od białej różni to, że sierść jest kremowa, grzywa i ogon tego samego koloru. Rozjaśnieniem maści gniadej homozygotą jest z kolei maść perlino, czyli sierść kremowa ale ogon i grzywa ciemniejsze (rdzawe). Natomiast od maści karej wychodzi smoky cream - przydymiony kremowy. Sierść, grzywa i ogon bardzo jasnoszare. Wszystkie konie rozjaśnione taką kombinacją maja różową skórę oraz niebieskie oczy.
smoky cream


Gen D (Dun) odpowiada za rozjaśnienia również 3 bazowych maści. Jest to gen, który pojawia się najczęściej wśród koni dziko żyjących. I tak rozjaśnieniem maści kasztanowatej jest maść czerwonobułana. Koń jest rdzawej barwy, posiada pręgę grzbietową. Czasami można pomylić z koniem kasztanowatym ale czerwonobułany jest jaśniejszy, wręcz rudy. Maść bułana to rozjaśnienie gniadej: sierść jest płowa (coś pomiędzy żółtym a beżowym), grzywa i ogon czarne chociaż zdarza się, że przy nasadzie są jaśniejsze. Wzdłuż grzbietu czarna pręga.
[*] og. Chiller wł. Av


U koni karych gen D odpowiada za maść myszatą. Konie te mają sierść popielatą, grzywa i ogon ciemne, czasami przeplatane jasnymi. Wyraźna czarna pręga wzdłuż grzbietu i ciemne dolne partie nóg.
[*] og. Obsydian wł Słoj


Mamy również w stawce taki gen jak Ch (Champagne) odpowiadajacy za maść szampańską. Skóra jest śniada, bardzo często nakrapiana, a sierść w różnych odcieniach szarobrązowego, złocistego lub rdzawego o metalicznym połysku. Grzywa i ogon mogą być jasniejsze, podobne kolorem lub odrobinę ciemniejsze niż sierść. Rozjaśnieniem kasztanowatej jest złotoszampańska (sierść złocista, grzywa i ogon jaśniejsze lub takie same), gniadej bursztynowoszampańska (sierść złocista/rdzawobrązowa, dolne partie nóg, grzywa, ogon ciemniejsze), karej klasyczna szampańska (sierść szarobrązowa, grzywa i ogon trochę ciemniejsze, czekoladowe).
og. Geronimo wł. Zuzka (złotoszampański)


I na koniec gen Z (Silver Dapple), który powoduje rozjasnienie jedynie czarnego pigmentu. Na koniach kasztanowatych zatem ten gen nie będzie widoczny, ale tylko przenoszony. Na koniach gniadych czarne włosy na nogach rozjaśnione do brązowego, a na grzywie do srebrnego lub konopiastego. Na karych natomiast czarne włosy sierści są rozjaśnione do czekoladowego a grzywa i ogon do srebrnego.
[*] og. Księżyc w Nowiu wł. Zuzka


I tak kończymy drugą część przygody z maściami. Czeka nas najlepsza, trzecia: krzyżówki genetyczne! Jakie rumaki chcecie byśmy skrzyżowali? Może srebrnego Księżyca w Nowiu z gniadą Etną? Albo wymyślicie coś jeszcze śmieszniejszego? Piszcie propozycje w komentarzach! A może jeszcze omówimy maści srokate?

sobota, 16 maja 2015

Skąd pochodzą maści? cz. 1: Podstawy, konie kare, siwe, białe oraz kasztany

Geny w Rysualu? Czemu nie!

Jak wiadomo w Rysualu możemy mieć konia jakiejkolwiek maści i rasy. Jednak co jeśli nie mamy pomysłu na maść? Do pomocy zawsze mamy... geny! W tym artykule napiszę o genach i jak wykombinować maść za ich pomocą.

[*]kl. Lady Cinnabar wł Deidre oraz [*] og. Little Bit wł Eviline


Maść konia można przewidzieć głównie po jego przodkach. O tym jaką odziedziczy świadczą cechy genów warunkujących maści:

gen dominujący - oznaczany jest wielką literą (np. D), cechy reprezentowane przez ten gen na pewno będą widoczne
gen recesywny - oznaczany małą literą (np. d), jego działanie ujawnia się jedynie w układzie bez genu dominującego
epistaza - działanie jednego genu maskuje drugi
układ homozygotyczny - para równych genów (np. DD lub dd)
układ heterozygotyczny - para genu dominującego i recesywnego (np. Dd)

Istnieją jedynie dwie podstawowe maści: kara i kasztanowata. Gen od którego zależy czy koń jest kasztanem czy karoszem oznaczony jest jako litera E (Extended). Dla maści karej jest to E, a kasztanowatej e.

Ponieważ do maści karej potrzebna jest tylko jedna kopia koń kary może mieć geny EE jak i Ee. Różnicą jest to, że gdy układ jest heterozygotyczny to po dwóch karych heterozygotycznych koniach możemy niespodziewanie mieć kasztanka. Może się też zdarzyć taka sytuacja, że będzie krzyżówka EE x Ee i będzie kasztan lecz tutaj prawdopodobieństwo jest mniejsze. Potomstwo koni homozygotycznych będzie zawsze kare.

kl. Infinetly Perfect wł. SC

Za to konie kasztanowate mogą być tylko i wyłącznie homozygotami ee. Ich potomstwo zawsze będzie kasztanowate. Za to inny gen: F (Flaxen) powoduje jasne zabarwienie grzywy jednak ujawnia się tylko w homozygotycznym układzie ff w brązowej grzywie. Konei kare również przenoszą gen F, jednak przez czarną grzywę i ogon gen się nie ujawnia. Do kasztanowatych koni zalicza się również maść taką jak wątrobiana, czyli po prostu ciemny kasztan. Pamiętajmy, że maść haflingerów to nie palomino a złotokasztanowata z rozjaśnioną grzywą i ogonem!

[*] og. Shiki di Britannia wł Eviline

Co z siwkami? Gen siwy oznacza się jako G (Gray). Maść siwa to nic innego jak wada komórek włosowych nie potrafiących produkować pigmentu. Konie takie nie rodzą się siwe od razu: mają zazwyczaj maść po rodzicu. Z każdą zmianą okrywy włosowej sierść staje się coraz bielsza, aż w wieku około 10 lat koń staje się całkowicie siwy, zazwyczaj dostaje brunatnych hreczek. Koń może mieć różne stopnie siwienia, a co roku widać zmiany. Rozpoznać przyszłego siwka można po siwych włoskach w okolicy kopyt i oczu.

[*] og. Demonic White Creation wł. Gniadoszka
Są również konie białe mylnie nazywane albinosami. Albinosy posiadają czerwone oczy, konie białe mają niebieskie. Do uwarunkowania tej maści potrzebna jest para genów W (White) w układzie heterozygotycznym. Jak koń ma parę genów dominujących to umiera, gdyż jest to gen tzw letalny. Konie w układzie homozygotycznym recesywnym nie są białe. W odróżnieniu od koni siwych konie białe są takie od urodzenia i kolor skóry również jest jasny a nie ciemny co powoduje różowawe zabarwienie okolic chrap.
[*] og. Sherlock wł Deidre

W tym artykule to tyle, w "następnym odcinku" omówimy maści rozjaśnione. Jak się gdzieś pomyliłam proszę, poprawcie mnie ._.

EDIT:
Poprzednio nie opisałam pewnej również podstawowej maści a mianowicie gniadej. Jest ona wynikiem działania genu oznaczanego jako A (Agouti), który ogranicza występowanie czerni do grzywy, ogona i dolnych partii nóg. Kasztany przenoszą ten gen jednak ze względu na brak czerni w ich maści gen nie daje o sobie znać. Potomstwo konia kasztanowatego i karego będzie gniade jeśli koń kasztanowaty przeniósł gen A, konie kare tego genu nie przenoszą gdyz posiadają układ homozygotyczny aa. Koń gniady posiada zatem dwa geny dominujące: A oraz E.
og. Ruby Donnperignon wł. Eviline